1-Hakaret Suçu ve Cezası

1-HAKARET SUÇU VE CEZASI

Şerefe karşı suçlar, 5237 sayılı TCK m. 125-131 arasında düzenlenmiş- tir. Şeref, bireyin toplum içinde diğer kişiler nezdindeki saygınlığını ifade eder. Hakaret etmek; kişilerin birey olmaktan kaynaklanan ve diğer kişiler nezdinde sahip oldukları sosyal değerin yok sayılması ve kişiliklerinin değersizleştirilme- sidir. Kişilerin saygınlıklarını zedeleyebilecek söz ve davranışlar, belli bir somut durum ya da olgunun isnat edilmesi suretiyle olabileceği gibi genel ve soyut nitelikteki söz ve davranışlarla da işlenebilir. Hakaret, mağdurun huzurunda işlenebileceği gibi, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle de işlenebilir. Mağdurun hakaret fiilinin işlendiği yerde bulunmadığı, hakarete bizzat muhatap olmadığı durumlarda da mağdurun saygınlığı başka kişiler nez- dinde zedelenmiş olacaktır. Ancak mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi şartı Kanun’da aran- mıştır. Hakaret suçu kasten işlenebilen suçlardandır. Gerçek kişilerin bu suçun mağduru olabileceklerine dair herhangi bir tartışma yoktur, ancak tüzel kişilerin de bu suçun mağduru olup olamayacağı tartışmalıdır. Düşünceyi açıklama ve eleştiri, basının haber verme hakkı, dilekçe ihbar ve şikayet hakkının kullanılması, idari ve adli merciler önündeki iddia ve savunmalar bu suç açısından başlıca hukuka uygunluk nedenleridir. Suçun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi; kasten yaralama suçuna tepki olarak işlenmesi; karşılıklı olarak işlenmesi halleri cezayı azaltan veya kaldıran şahsi nedenler olarak düzenlenmiştir. Hakaret Suçu ve Cezası

TÜRK CEZA KANUNU MADDE 125

Hakaret

1-Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir. Hakaret Suçu ve Cezası

(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.

(3) Hakaret suçunun;

a)Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,

b)Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,

c)Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,

İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(4)Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.

(5)Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.

1-HAKARET SUÇU VE CEZASI

Suçun Unsurları

SUÇUN MADDİ UNSURLARI

• Fail

Hakaret suçunda suçun faili bakımından herhangi bir özellik yoktur; herkes bu suçun faili olabilir. Hakaret Suçu ve Cezası

• Mağdur

Hakaret suçunda mağdurun sıfatının önemi yoktur; yaşayan herkes bu suçun mağduru olabilir.

Mağdurun algılama ya da isnat yeteneğinin olup olmaması önemli değildir. Hakaret suçu tehlike suçu olduğu için kişinin şeref ve saygınlığının gerçek anlamda zarar görmüş olması gerekmez, kişinin şeref ve saygınlığının nesnel olarak zarar görme tehlikesi olması yeterlidir.

Ölmüş kişiler hakaret suçunun mağduru olamaz ancak TCK m.130’ da düzenlenmiş olan ölünün hatırasına hakaret suçu işlenebilir.

Hakaret Suçu Nasıl İşlenir? Hangi Sözler Hakaret Suçunu Oluşturur?

Hakaret suçunun oluşmasına neden olan sözlerin tek tek kanunda sayılması imkansızdır. Suçun vücut bulması için kişinin onur, şeref veya saygınlığını rencide edecek somut bir fiil veya olgu isnat edilmeli veya sövme yoluyla kişinin onur, şeref veya saygınlığına saldırılmalıdır. Görüldüğü üzere, hakaret suçunda önemli olan kişiyi rencide eden, toplum içinde değersizleştiren fiillerin cezalandırılmasıdır.

Bir kişiye “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “geri zekalı”, “aptal”, “salak”, “hayvan”, “müsvedde” , “pislik” , “alçak” , “fahişe” vb. gibi sözler söylemenin hakaret suçunu oluşturacağı kuşkusuzdur. “Hırsız”, “rüşvetçi”, “adi” , “sahtekar” gibi kelimeler de hakaret suçu oluşturur.

“Eşek”, “köpek”, “öküz” “it” vb. hayvan isimleriyle hitap etmek de hakaret suçuna vücut verir.

Kişiye isnat edilen somut olgu kişinin mevcut fiziksel veya psikolojik bir özelliğine vurgu yapsa da hakaret suçunu oluşturur. Örneğin, aksayarak yürüyen birine “allahın topal adamı” demek, gözü görmeyen birine “kör herif” demek hakaret suçunun oluşmasına neden olur.

Hakarete uğrayanın kişisel özellikleri dışında kalmak şartıyla kendisine isnat edilen fiil veya olgu ispatlandığı takdirde hakaret suçu oluşmaz. Örneğin, “sen Ayşe’nin eşyalarını çaldın” denildiğinde, bu olgu ispatlanırsa hakaret suçu oluşmaz. Fakat, daha önce işlediği bir hırsızlık suçundan sabıkalı olan kişiye, “sen hırsızsın” demek hakaret suçudur.

Hakaret suçunu teşkil eden fiiller, sözle işlenebileceği gibi yazı, şekil, görüntü, el işareti veya mimiklerle de işlenebilir. Örneğin, bir kişinin çalışma masasına insan dışkısı koymak veya bir kimsenin yüzüne tükürmek hakaret suçuna vücut verir.

Kaba ve nezaketsiz söz ve davranışlar hakaret suçunu oluşturmaz. “Terbiyesiz, saygısız, riyakar, yalancı, lan, ulan” vb. kaba ve nezaketsiz sözler hakaret suçu oluşturmaz. Örneğin, kişinin ayakkabılarını çıkartıp ayaklarını masanın üzerine koyması veya bağırarak konuşması hakaret sayılmaz. “Seni paramla satın alırım”, “İşyerimden defol git” gibi sözler kaba ve nezaketsiz sözler hakaret suçuna vücut vermez. Olgusal bir gerçeği ifade eden sözler de hakaret suçu teşkil etmez. Kıyafet alan birine, “bu kıyafet size olmaz, siz şişmansınız” demek de hakaret değildir.  kelimeler, kanunda tek tek sayılmış değildir. Bir kelime veya söz, muhatabın onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte değilse hakaret suçu oluşmaz.

Hakaret suçunda mağdurun belirli ya da belirlenebilir olması gerekmektedir.

• Eylem

Hakaret suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Suçun meydana gelebilmesi için işlenen fiilin bir kimsenin onur ve saygınlığını rencide edecek nitelikte olması gerekmektedir. Suçun seçimlik hareketleri somut bir fiil veya olgu isnad etme veya sövme şeklindedir. Hakaret suçu seçimlik hareketlerin yanı sıra huzurda ya da gıyapta hakaret şeklinde işlenmesi de mümkündür.

• Somut bir fiil veya olgu isnad etmek:

• Somut bir fiil veya olgu isnad edilebilmesi için geçmişte yaşanmış bir olay olması gerekmektedir.
• Somut bir fiil veya olgu isnadının doğru olup olmadığı ispatlanabilir. Somut fiil veya olgu isnadının suç oluşturabilmesi için nesnel anlamda bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide edecek nitelikte olması gereklidir. Mağdurun algılayabilmesi ya da etkilenmesi önemli değildir; somut bir fiil veya olgu isnad edildiği takdirde suç işlenmiş olur.
• Bir kişinin geçmişte işlemiş olduğu ve mahkeme kararıyla suç oluşturduğuna karar verilmiş olan bir fiilden bahsederek de hakaret suçu oluşabilir.
• Somut fiil veya olgu isnadının bir suç teşkil etmesi zorunlu değildir.
• Somut fiil veya olgu isnadı mağdurla ilişkili olmalıdır.
• Somut bir fiil veya olgu isnadı ile mağdur dışındaki başka kişilerin de şeref ve saygınlığı rencide ediliyorsa o başkası için dolayısıyla hakaret suçu olmuş olur.
• Sövmek:
• Soyut bir değer yargısını içeren sözler sövme fiilini oluşturabilir.
• Sövmenin hakaret suçunu oluşturabilmesi için söylenen sözlerin kişiyi rencide edecek nitelikte olması yeterlidir; kişinin gerçekten küçük düşmüş ya da rencide olmuş olması gerekmez.
• Yargıtay’ın bazı kararlarına göre beddua etmek hakaret suçunu oluştururken bazı kararlarında hakaret olarak kabul edilmemiştir. Bu nedenle somut olaya göre karar verilmelidir.
• Küfür, sövme şeklindeki hakaret suçunu oluşturur.

• Huzurda hakaret:

• Huzurda hakaret suçu somut bir fiil veya olgu isnadı ya da sövme şeklinde işlenebilir.
• Huzurda hakaret suçunun işlenebilmesi için mağdurun söz konusu fiili herhangi bir aracı olmadan doğrudan işitmesi veya görmesi gerekmektedir. Mağdurla failin yüz yüze gelmeleri gerekmez.
• Görüntü veya ses ileten teknolojik iletişim araçlarının fail ve mağdur arasında karşılıklı olarak kullanılması halinde işlenen hakaret suçu huzurda hakaret kabul edilir. Mektup, telefon, faks gibi araçlarla yapılan hakaret huzurda hakaret olarak cezalandırılır.
• Huzurda hakaret suçu kapalı bir yerde işlenebileceği gibi topluma açık bir alanda da işlenebilir. Aleniyet daha ağır ceza gerektiren hallerdendir.

• Gıyapta hakaret:
• Bir kişiye hazır bulunmadığı bir ortamda ya da doğrudan öğrenemeyeceği bir şekilde hakaret edilmişse bu gıyapta hakaret olur.
• Gıyapta hakaret suçunun cezalandırılabilmesi için üç kişiyle ihtilat halinde işlenmesi gerekmektedir. Hukuki anlamda ihtilat, suçun başkaları tarafından görülüp işitilecek biçimde işlenmesidir. İhtilat edilen kişilerin fiilin aşağılayıcı anlamını algılayabilmeleri gereklidir. Ayrıca ihtilat edilen kişi sayısı belirlenirken failin kaç kişiyle ihtilat etmek istediği tespit edilmelidir.
• Netice

• 

Hakaret suçu, sırf hareket (şekli/ani/neticesi harekete bitişik) suçudur. Söz ve davranışların onur ve saygınlığı rencide edecek nitelikte olması yeterli olup gerçekten rencide edip etmediği önemli değildir. Bu nedenle soyut tehlike suçudur. Ani suç olduğu için de kesintisiz suç şeklinde işlenmesi mümkün değildir. Hakaret Suçu ve Cezası

• Suçun Maddi Konusu

Suçun maddi konusu, hakaret oluşturan eylemlerin muhatabı olan kişidir.

• Suça Etki Eden Nedenler
• Daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haller:
• Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmesi
• Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı işlenmesi
• Kişinin mensup olduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle işlenmesi
• Hakaretin alenen işlenmesi
• Daha az cezayı gerektiren nitelikli haller:
• Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi
• Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi

• Şahsi cezasızlık sebepleri – Cezayı kaldıran haller:

• İspat hakkının kullanılması

TÜRK CEZA KANUNU MADDE 131

Soruşturma ve kovuşturma koşulu

(1)Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç; hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır.

(2)Mağdur, şikayet etmeden önce ölürse, veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmiş ise; ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikayette bulunulabilir.

TÜRK CEZA KANUNU MADDE 299

Cumhurbaşkanına hakaret

(1)Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2)(Değişik: 29/6/2005 – 5377/35 md.) Suçun alenen işlenmesi hâlinde, verilecek ceza altıda biri oranında artırılır.

(3)Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.

1-HAKARET SUÇU VE CEZASI

İnternetten Yapılan Hakaret Suçları

Günümüz dünyasında teknolojik gelişmelerin etkisiyle internet hayatımızda büyük bir yere sahiptir. İnternet sayesinde tüm dünya ile iletişim kurulabilmekte, dünyanın her yerinden bilgi edinilebilmektedir. İnternet yaygın kullanımı ile bazen bir suç aracı bazen de suçu ispatta delil konumundadır.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunumuz’da hakaret suçunun internet vasıtasıyla işlenmesi hususunda açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak 125.maddenin 2.fıkrasında “..Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde..” ifadesinin interneti de içine aldığı sonucuna yorum yoluyla ulaşılabilir. TCK m.125/2 kapsamında ileti olarak kabul edilen iletişim araçları:

• Mektup,
• E-mail,
• Whatsapp mesajları, Whatsapp gruplarına gönderilen mesajlar,
• SMS,
• Telefon konuşmaları,
• İnstagram, Twitter, Facebook vb. sosyal medya hesaplarından DM (Direct Message) yoluyla mesajlaşma.

İleti yoluyla işlenen hakaret suçu huzurda ya da gıyapta hakaret sayılabilir. Huzurda hakaret olabilmesi için iletiyi gönderen kişinin fiili icra ederken mağduru hedef alması veya mağdurun fiilini öğrenmesini istemesi gerekmektedir. Örneğin whatsapp mesajı şeklinde işlenen hakaret suçunda mesajı gönderen kişi doğrudan mağdurun numarasına mesaj atmışsa huzurda hakaret suçu işlenmiş olur. Eğer mesaj atan kişi hakaret içerikli iletisini mağdurun olmadığı bir whatsapp grubunda paylaşırsa huzurda hakaret suçu oluşmaz ancak en az üç kişi ile ihtilat varsa gıyapta hakaret suçu oluşabilir. Hakaret Suçu ve Cezası

İleti yoluyla işlenen hakaret suçunun cezası TCK m.125/1’e göre üç aydan iki yıla kadar hapis ya da adli para cezasıdır.

Günümüzde hakaret suçlarının büyük bir kısmı, internet kullanımının yaygınlaşmasıyla, internet (sosyal medya) aracılığı ile işlenmektedir. Facebook, Instagram, Twitter, Snapchat vb. internet platformlarında doğrudan mağdurun hedef alındığı hakaret içerikli gönderiler (paylaşımlar) ile hakaret suçu işlenmiş olur. Hakaret Suçu ve Cezası

Sosyal paylaşım sitesinde hesabı herkese açık olan kişinin hakaret içerikli paylaşımları hakaret suçunun aleni olarak işlenmesine örnektir ancak paylaşımın yapıldığı hesap herkese açık değilse aleniyet oluşmaz. Hakaret suçunun alenen işlenmesi halinde verilecek ceza altıda bir oranında artırılır. Ayrıca daha önce paylaşılmış olan hakaret içerikli iletiyi kendi rızası ile paylaşan kişi de hakaret suçunu işlemiş olur.

https://www.daglarhukuk.com/haksiz-yapinin-turk-hukukundaki-gelisimi/

https://www.daglarhukuk.com/haberlesmenin-gizliligini-ihlal-sucu-nedir/

https://www.daglarhukuk.com/siber-suc-bilisim-hukuku-kisisel-veri/

https://www.daglarhukuk.com/ceza-lehe-kanun-yurumeye-girmesi/