1-Ölüme Bağlı Tasarruflar Nelerdir? Ölüme Bağlı tasarruf
İlgili bir kimsenin yapmış olduğu sözleşme eğer sözleşmeyi yapan kimsenin ölümü ile birlikte geçerlilik kazanıyor ise; o halde bir ölüme bağlı tasarruftan söz ediliyor demektir. Örneğin; satım sözleşmesinde siz para verirsiniz mağaza çalışanı da size verdiğiniz fiyatı karşısındaki isteğinizi verir ve işleminiz sonlanmış olur. Ancak bir miras sözleşmesinde ilgili muris vasiyetname düzenleyerek sizin mirasçı atadı ise; vasiyetname biter bitmez size verilen miras payına sahip olmazsınız. İşte burada bir ölüme bağlı tasarruftan söz edilir. Çünkü; ilgili sözleşmenin geçerli olmaya başlaması için mutlaka vasiyetnameyi düzenleyen kişinin ölmesi, vefat etmesi beklenir. Ölüme bağlı tasarruflar medeni hukuk dünyasında iki farklı başlık altında toplanmaktadır. Bunlar sırası ile;
- Miras sözleşmesi,
- Vasiyetname, şeklindedir.
Ölüme Bağlı Tasarruflar Nelerdir? Ölüme Bağlı tasarruf
Ölüme Bağlı Tasarruf Çeşitleri
Türk medeni Kanununun 514. maddesine göre miras bırakan tasarruf hürriyetinin sınırları altında tasarrufta bulunma hakkına sahiptir.
Kanunun maddesinden miras bırakanın bunu çeşitli yollarla kullanabileceği gösterilmiştir.
Ölüme bağlı tasarruf çeşitleri, Mirasçı Atama, Belirli Mal Bırakma, Yedek Mirasçı Atama, Artmirasçı Atama, Vakıf ve Miras Sözleşmesi olarak 6 ana başlığa ayrılabilir. Ölüme Bağlı Tasarruflar Nelerdir? Ölüme Bağlı tasarruf
Koşullar ve Yüklemeler
Miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufunu belirli şart ve yükümlülüklere bağlayarak yaptığı ölüme bağlı tasarruf çeşididir.
TMK m 515 : Miras bırakan, ölüme bağlı tasarruflarını koşullara veya yüklemelere bağlayabilir.
Tasarruf hüküm ve sonuçlarını doğurduğu andan itibaren, her ilgili koşul veya yüklemenin yerine getirilmesini isteyebilir. Buna karşılık hukuka veya ahlâka aykırı şartlar ait oldukları işlemi geçersiz kılmaktadır.
Buna karşılık hukuka veya ahlaka aykırı olmamakla birlikte anlamsız veya yalnız başkalarını rahatsız edici nitelikte olan koşullar ve yüklemeler ise hiç yazılmamış sayılırlar.
Ve bu koşulu yerine getirmemek mirasın intikalinde bir engel teşkil etmeyecektir.
Bu maddede miras bırakanın söz konusu ölüme bağlı tasarrufunu bir şarta bağlayabileceğinden bahsedilmiştir. Borçlar hukukundan hareketle bu şartların iki tür olabileceğini görmekteyiz. Bunlar bozucu şart ve geciktirici şarttır.
Bozucu şartın gerçekleşmesiyle, baştan hüküm ve sonuçlarını doğuran tasarruf sona ererken, geciktirici şartta tasarrufun sonuç doğurması için bir olayın ya da olgunun gerçekleşmesi beklenir.
Maddenin 2. Ve 3. Fıkralarında bu tasarrufların hangi durumlarda geçersiz olacağından bahsedilmiştir.
Uygulamada ortaya çıkabilecek aykırılıkları önlemek adına murise bu tasarrufu yaparken sınırsız bir özgürlük tanınmamıştır, böylece tasarrufa ilişkin yüklemelerin hukuka ve ahlaka aykırı olmasının önüne geçilmiştir.
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2005/4530 Esas ve 2005/9190 Karar sayılı kararında “Medeni Kanununun 515. maddesi; miras bırakanın ölüme bağlı tasarruflarını koşullara veya yüklemelere bağlayabilir. Tasarruf hüküm ve sonuçlarını doğurduğu andan itibaren, her ilgili koşul veya yüklemenin yerine getirilmesini isteyebilir kuralını getirmiştir. Miras bırakan vasiyetnamesinde hissedarı bulunduğu 113 ada 1. parsel taşınmazını ileride imar uygulaması sonucu, parselesyon yapıldığında oluşacak parsellerden bir parselini ( bir ev yerini ) davalı Necdet’e vasiyet etmiştir. Vasiyet geciktirici şarta bağlanmıştır. Bu şart vasiyetin geçersizliğine sebep teşkil etmez. Açıklanan husus üzerinde durulmadan yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.” denilmiştir.
Ölüme Bağlı Tasarruflar Nelerdir? Ölüme Bağlı tasarruf
Mirasçı Atama
Bir kişinin ve kişilerin, mirasın tamamını veya belli bir oranını almasını içeren her tasarruf, mirasçı atanması olarak değerlendirilmektedir.
TMK m 516 : Miras bırakan, mirasının tamamı veya belli bir oranı için bir veya birden çok kişiyi mirasçı atayabilir.
Kanun koyucu murise kendi iradesi ile mirasçı atama hakkı vermiştir. Atanan bu mirasçı, yasal mirasçı ile aynı statüde yer alacaktır. Tüm hak ve borçlardan yasal mirasçılarla birlikte, atanmış mirasçı da müteselsil olarak sorumlu olacaktır.
Mal Vasiyetine Bulunma
Belirli mal bırakma, ölüme bağlı tasarrufla bir kimseye terekedeki bir malın mülkiyetinin veya terekenin tamamı ya da bir kısmı üzerinde intifa hakkının kazandırılmasına yönelik olabileceği gibi; bir kimse lehine tereke değeri üzerinden bir edimin yerine getirilmesinin, bir iradın bağlanmasının veya bir kimsenin bir borçtan kurtarılmasının, mirasçılar veya belirli mal bırakılanlara yükletilmesi suretiyle de olabilir.
TMK m 517 : Miras bırakan, bir kimseye onu mirasçı atamaksızın belirli bir mal bırakma yoluyla kazandırmada bulunabilir.
Bırakılan belirli mal terekede bulunmadığı takdirde, tasarruftan aksi anlaşılmadıkça, ölüme bağlı tasarrufu yerine getirmekle yükümlü olanlar borçtan kurtulurlar. Bu madde ile yapılan düzenlemede, murise mirasçı atamadan da yasal mirasçılar dışında bir şahsa bir takım kazandırmalar yapabilme imkânı vermiştir. Bu kazanımların neler olabileceği maddenin ikinci fıkrasında sayılmıştır.
Ayrıca kazandırmaya konu malın murisin ölüm tarihinde terekede bulunmaması durumunda da, bu kazandırmayı yerine getirecek kişinin borçtan kurtulacağı belirtilmiştir.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2010/174 Esas ve 2010/1228 karar sayılı kararında ” Vasiyet Alacaklısı Varsa Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisine Yoksa Yasal ve Atanmış Mirasçılara Dava Açarak Şahsi Hak Talebinde Bulunabileceği, Davada Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Bulunmadığına Göre Davanın Yasal veya Atanmış Mirasçılarına Karşı Yöneltilmesi Gerektiği, Vasiyet Alacaklısı Varsa Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisine Yoksa Yasal ve Atanmış Mirasçılara Dava Açarak Şahsi Hak Talebinde Bulunabileceği” belirtilmiştir.
TMK’nın 517. maddesine göre, miras bırakan, bir kimseye, onu mirasçı atamaksızın belirli bir mal bırakma yoluyla kazandırmada bulunabilir.
Vasiyet alacaklısı kişisel ( şahsi ) talep hakkına sahiptir.
Miras Sözleşmesi Nedir, Sonuçları Nelerdir?
İlgili murisin ölmeden evvel başkaları ile yapmış olduğu sözleşmeye miras sözleşmesi adı verilir. Ancak miras sözleşmesi murisin tek başına yapabileceği bir işlem değildir. Ancak iki tarafın anlaşması ile yapılabilir olup; geçerlilik kazanması için ilgili muris sayılan kimsenin vefatı beklenir. Miras sözleşmesinin yapılması lakayt bir iş değildir. Yani iki kişi karşılıklı oturarak hadi miras sözleşmesi yapalım, diyemez. Medeni hukukta çok az sayıda şekilde şartı aranan işlemler vardır ki bu işlemlerden biri de miras sözleşmesidir. Yani; mutlaka miras sözleşmesi yapacak olan iki kişinin bu işlemi noter huzurunda resmi bir şekilde yapıyor olması gerekir. Aksi halde yapılan miras sözleşmelerinin tamamı hukuk dünyasında var olan yatırım türlerinden yokluk ile anılırlar. Bu tarz işlemler yok hükmünde olur. Aynı şekilde miras sözleşmesinin yapılabilmesi için mutlaka her iki tarafından ehliyet bakımından tam ehliyete sahip olmaları beklenir. Yani;
- Ayırt etme gücüne sahip,
- Ergin,
- Kısıtlı olmayan, kimselerin ancak karşılıklı anlaşma ile noter huzurunda resmi şekilde yapmış oldukları miras sözleşmeleri hukuken uygun sayılır ve murisin ölümü ile gerekli sonuçlarını doğurur.
Aynı şekilde miras sözleşmesinde tam ehliyetli olması beklene iki tane de şahit yani tanık gereklidir. Bu tanıklar; ilgili sözleşme taraflarının ve noterdeki resmi miras sözleşmesi aşamalarının tamamının olması gerektiği usullerde ve her iki tarafından hakikaten beyan etmiş oldukları şekilde işlemlerin sonlandırılmış olduğuna şahitlik etmeleri beklenir.
https://www.daglarhukuk.com/siber-suc-bilisim-hukuku-kisisel-veri/